Đã từ lâu tôi yêu thích bài hát nổi tiếng Greenfields được nhóm The Brothers Four làm vang bóng một thời. Tôi mê luôn cả bản dịch qua tiếng Việt Đồng Xanh của nhạc sĩ Lê Hựu Hà. Hai tuần trước đọc bài viết sâu sắc Chỉ Còn Là Dư Âm của anh TVT làm tôi lẩn thẩn ưu tư về những lận đận của Lê Hựu Hà, nhất là chặng cuối của cuộc đời ông. Ông sinh ngày 5 tháng 6 năm 1946 tại Biên Hòa. Cha mẹ là công chức và nhà giáo nên luôn ngăn cản ý muốn theo đuổi ngành nghệ thuật của ông. Nhưng nhờ có khiếu và lòng đam mê, ông đã tự học đàn và viết nhạc từ lúc còn niên thiếu. Có thể nói ông là một trong những nhạc sĩ đầu tiên đưa dòng nhạc trẻ Âu-Mỹ đến thế giới âm nhạc của Saigon, của miền Nam Việt Nam trước năm 75.
Vốn giỏi tiếng Anh, Lê Hựu Hà đã soạn lời Việt cho rất nhiều nhạc ngoại. Một vài bài tiêu biểu là Đồng Xanh, Nỗi Đau Dịu Dàng, Ngày Hôm Qua. Ông cũng tự sáng tác nhiều bản nhạc Việt mới lạ theo thể loại pop-rock, giai điệu trẻ trung sống động. Như bản Yêu Em, Tôi Muốn, Vào Hạ, Yêu Đời và Yêu Người, Vị Ngọt Đôi Môi, etc. Ông còn miệt mài tạo dựng khá nhiều ban nhạc nhưng có lẽ số kém may mắn nên ít được thành công lâu dài. Ban nhạc nổi tiếng nhất là Phượng Hoàng mà ông đã hợp tác với Nguyễn Trung Cang, ra đời năm 71 nhưng lại cũng bị gãy cánh sau biến cố 30 tháng 4.
Bài hát nguyên gốc Greenfields do ba nhạc sĩ/ca sĩ Mỹ Frank Miller, Richard Dehr và Terry Gilkyson sáng tác. Năm 1960 ban nhạc The Brothers Four gồm Bob Flick, Mike McCoy, Mark Pearson và Karl Olsen đã đưa bài hát lên hàng thứ 2 của Billboard Top 100 và đoạt được nhiều giải thưởng. Người viết và người hát cho bản nhạc này đều là đàn ông. Tôi có đọc đâu đó tình đầu rất quan trọng với đàn ông nhưng đàn bà thì lại không bao giờ quên được tình cuối của mình. Có lẽ khá đúng cho nguồn cảm xúc của ba chàng nhạc sĩ trẻ năm đó khi họ cho ra đời bản Greenfields. Người bạn gái bỏ đi nhưng người bạn trai vẫn khắc khoải trông chờ ngày người yêu quay lại.
But I’ll keep on waiting until you return
I’ll keep on waiting until the day you learn
You can’t be happy while your heart’s on the roam
You can’t be happy until you bring it home
Home to the greenfields and me once again
Và giờ ta còn đứng đây
giữa vùng hắt hiu
trời không một chút mây
đã khô cằn như đáy tim
sao ta còn đứng mãi
như người tình mong đợi ai
sao ta còn đứng mãi
>để nghe tâm hồn tê tái
và đã bao năm rồi
ta đứng chờ giữa cánh đồng
Tuy Đồng Xanh là một tình khúc nhưng vì chuyển lời từ nhạc ngoại nên không ủy mị âu sầu như hầu hết những tình khúc của thuần nhạc Việt. Greenfields hay Đồng Xanh là một câu chuyện tình mang hơi hướm cổ điển của những năm 60 thế kỷ trước. Những chuyện tình dù có hợp hay tan, buồn hay vui, cuối cùng đều mang cho ta cảm giác nhẹ nhàng ở đoạn kết. Không có nỗi đau tuyệt vọng nào hiện hữu ở một cánh đồng xanh mướt. Câu giữa bài hát, “những đôi nhân tình xưa đã lìa cách xa rồi”, mỗi lần nghe tôi đều có cảm giác nao nao lòng. Nó làm tôi liên tưởng đến những mối tình tan vỡ vì hoàn cảnh không mong muốn. Rồi tôi chợt nghĩ đến chuyện tình dang dở của anh trai tôi với chị T. Nhớ những lần anh em gặp nhau, anh hay kể lại với giọng trầm buồn tiếc nuối. Anh chị gặp nhau đầu lớp 11 ở TTGD Hồng Bàng Saigon. Chị đến từ Hàn Thuyên Nha Trang, anh từ Nguyễn Hiền Đà Nẵng. Giữa đám bạn mới toàn nói giọng miền Nam, chỉ có anh và chị là rặc giọng miền Trung. Hoàn cảnh tương đồng của hai học trò tha hương đang tuổi mới lớn dắt anh chị lại gần nhau. Những gặp gỡ trên xe bus, những tình cờ khi đạp xe dọc theo đường Trần Quốc Toản vào trường … làm anh chị càng gần gũi thêm. Rồi thì biến cố 75 làm đảo lộn tất cả. Lên lớp 12 không khí học đường trong chế độ mới thay đổi rất nhiều. Cả thầy lẫn trò đều mang tâm trạng hoang mang lo lắng. Nhưng may mắn là anh chị được cùng học chung một nhóm, cùng gạo thi và đậu tú tài một ngày nên yêu thương càng thắm thiết hơn.
Hè 76 chị thi đậu vào đại học Sư Phạm. Anh thì thi hỏng hai lần vì “lý lịch” không được tốt. Cái thước đo trình độ học vấn vô lý lẽ, phi nhân tính của chế độ cộng sản đưa anh tôi đến nỗi chán chường tuyệt vọng! Anh phải đi làm ở một xưởng dệt để phụ lo miếng ăn manh áo cho cả nhà. Những ngày chị đạp xe đến giảng đường thì anh cọc cạch đạp vô sở làm. Anh thất chí lặng lẽ buông, chia tay mối tình đầu. Chị T buồn khóc hết nước mắt. Tôi và em gái cũng thương quí chị vô cùng. Chị duyên dáng nhu mì làm sao, đẹp cả trong lẫn ngoài. Đôi mắt to đen hạt nhãn với hai hàng lông mi cong dài của chị còn làm tôi ngẩn ngơ theo huống chi là anh tôi. Tôi gọi những chuyện tình không thành của những năm miền Nam mới mất đó là những chuyện tình “thời cuộc”. Hoàn cảnh và thời thế gây bao chia xa, tạo bao ngã rẽ, xây bao tường rào, đong bao nước mắt.
Thôi thì gặp gỡ dù ngắn hay dài cũng là cái duyên của nhau cả. Chỉ vì hoàn cảnh mà “buông” tay, biết đâu lại mang thương quí nhau dài đến hết cuộc đời. Phải không anh tôi?
đâu những bờ suối vắng
im phơi mình bên lùm cây
đâu những giòng nước mát
khẽ vươn tay về thung lũng
và những đôi nhân tình xưa
đã lìa cách xa rồi
Lê Hựu Hà qua đời ngày 9 tháng 5 năm 2003 trong cô quạnh, ngay tại nhà của mình ở Saigon. Ngày giờ ông mất chỉ được đoán vì ông đã bị tai biến mạch máu não khi ở nhà một mình. Mấy ngày sau mới được hàng xóm biết ra. Ông chỉ mới 57 tuổi, vừa ly thân với ca sĩ Nhã Phương. Theo nguồn internet thì ông đã được giấy tờ qua Mỹ đoàn tụ với người vợ đầu và các con, chỉ còn chờ ngày đi. Tháng sáu coi như là tháng sinh nhật vĩnh hằng của ông, một nhạc sĩ tài hoa nhưng lận đận như một người đàn bà đẹp nhưng hồng nhan bạc phận. Tháng sáu hoài niệm về cố nhạc sĩ Lê Hựu Hà và những mối tình đầu không thành nên đẹp mãi của cánh đàn ông.
Cao thị Ngọc Hân
Cuối tháng sáu 2023
Bonuses thêm vài ca khúc của Lê Hựu Hà (Links):
Chị Hân ơi, em trách mình sao lại lại bỏ sót bài viết và giọng ca ngọt lịm những ngày cuối tháng Sáu của chị ri trời! 🤭
Cám ơn chị làm em nhớ lại Greenfields cùng The Brothers Four. Đồng Xanh của nhạc sĩ Lê Hựu Hà, ở cái thời của chị em mình chắc ai cũng biết và cũng hát được vì giai điệu rất nhẹ nhàng, bay bổng.. Nhưng để cảm nhận cái sâu lắng của Greenfields, và Đồng Xanh của LHH thì đọc bài viết của chị mới thấy thấm. Em rất thích ý “ không có nỗi đau tuyệt vọng nào hiện hữu ở một cánh đồng xanh mướt “ . Tình yêu của anh trai chị và chị T cũng vậy,…vẫn mãi là “những giòng nước mát khẽ vươn tay về thung lũng,”và mãi xanh rì màu xanh của bao khát vọng yêu thương cháy bỏng một thời.
Chị Hân mê Greenfields hay Đồng Xanh, còn em
“mê “ chị mất tiêu rùi 😛
Cảm ơn Phương Điệp chia sẻ cảm xúc thật đẹp và thân tình! Em ghé đọc rồi còn chịu khó viết comment nữa thì chị vui quá rồi PĐ ơi 😍
Chị Hân viết hay nhẹ nhàng tình cảm.
Lâu quá ít thấy Quốc trong sân trường Nguyễn Hiền. Cảm ơn Quốc đã chịu khó đọc dùm chị 😊
Rất nhẹ nhàng, sâu lắng trong giọng hát lẫn giọng viết, ngay cả đoạn kể về chuyện tình buồn của ông anh. Sau 75, có những chuyện, có những quyết định mà chỉ có những người sống trong bầu không khí XHCN hồi đó mới hiều nổi. Cám ơn Ngọc Hân thật nhiều. Gởi lời thăm ông anh!
Cảm ơn Hiền đã khuyến khích Hân! Phải nói là “sống trong bầu thiếu không khí của XHCN …”. Những quyết định trong vô vọng của thời khốn khổ đó không ít thì nhiều làm thay đổi đường đời của mình.
Cảm ơn chị Hân đã viết về ban nhạc Phượng Hoàng và nhạc sĩ LHH. Thật bất hạnh.
S gần gũi chị T nhiều năm dù anh chị đã chia tay. Những năm đầu qua Mỹ còn thơ từ quà cáp. Bận rộn con cái nên mất liên lạc. Chắc phải nhờ ai đến địa chỉ xưa coi còn người xưa không.
Sương giỏi tìm người quen lắm. Biết đâu sẽ liên lạc lại được với chị T.
Cám ơn Hân đã chia sẻ. Tội nghiệp anh chị quá Hân hỉ. Chị T bây giờ ở đâu vậy Hân? Hy vọng chị có một cuộc sống an lành.
Cảm ơn Hoè đã đọc bài. Mất liên lạc với chị T đã quá lâu nên không rõ chị ra sao. Nhớ món chanh muối do tự tay chị làm quá. Vài ngày hè đạp xe bở hơi tai ghé nhà chị, chỉ chực ly nước chanh muối mát rượi lòng.
Cám ơn Hân đã chia sẻ. Nhờ vậy mà LP biết thêm về cuộc đời của LHH, người nhạc sĩ tài ba đã sáng tác và mang nguồn nhạc trẻ vào nền văn nghệ của VN.
Cảm ơn Lê Phát. Trông LP hát vài bài của LHH, sẽ hợp giọng phải biết!
Bài viết của chị Hân nhẹ nhàng, thơ mộng, rất đẹp và không kém phần instructif về Green fields và LHH. Giọng hát cũng không thua gì giọng văn !
Cám ơn chị đã chia xẻ và hoan hô các ca sĩ tuy nghiệp dư nhưng rất truyền cảm bởi vì anh chị hát với cả tâm hồn !
Cảm ơn Thu Châu luôn chịu khó đọc và viết comment, chị “chịu” quá. Hì hì. Chị xong trung học từ Hồng Gấm SG thì Châu và Sương vô. Chị em mình là cựu học sinh HG hết há, hèn chi dễ gần gũi 💕
Hân viết hay và hát cũng hay nữa, người em bà con đa tài của tui 🎤🎼🎵🎶💝
Được anh Triều khen sung sướng quá luôn 😀 Lúc nhỏ Hân Sương cứ lẽo đẽo theo chị Tuyền, anh Triều và anh Thắng. Ba anh chị là đầu đàn và thần tượng của Hân Sương ♥️