Lãng mạn hoa mai Vàng/Romancing the Yellow apricot flower.

Người Việt mình, nhất là người miền Nam, thích hoa mai là chuyện thường tình. Ba tôi cũng không ngoại lệ. Nhưng tôi nghĩ dùng chữ “thích” không đủ cho trường hợp của ba tôi. Tôi nghĩ dùng chữ “Yêu” là đúng nhất. Phải rồi! Ba tôi rất “yêu” hoa mai! Tôi nghĩ chữ này áp dụng cho ba tôi vì nó chuyên chở một tình yêu lâu dài và lãng mạn.

Ngày xưa ông nội tôi nghèo lắm, làm lính hầu cho một vị quan trong những năm cuối cùng của triều đình Huế. Ông tôi hầu ông quan, bà tôi hầu bà quan, và ông bà quan thì chạy theo ba tôi. Vì ông bà quan ấy không có con trai nên thương mến ba tôi lắm. Lúc đó ba tôi theo Tây học, được vào trường của giới thượng lưu ở vùng đất thần kinh. Có lẽ do ảnh hưởng của nền văn học Pháp thời ấy nên ba tôi rất… Tây, rất trữ tình. Tuy nghèo nhưng ba tôi được hưởng sái từ ông bà quan. Ồng bà quan cho ba tôi ăn ngon, học nhiều cái đẹp cái hay. Ba tôi có nhiều dịp thưởng ngoạn xem hoa. Hoa trong thành nội trồng ngay hàng thẳng lối. Hoa quanh vườn nhà ông quan cắt tỉa tinh xảo. Hoa hai bên bờ sông Hương thơ mộng. Tình yêu hoa mai vàng hình như được đâm chồi từ đó.

Sau khi trở lại làng quê Quảng Nam và lập gia đình với má tôi, tình yêu hoa mai vẫn cháy bỏng trong tim chàng tuổi trẻ lịch lãm. Căn nhà đầu tiên của ba má tôi xây ở đó, ngoài mỗi cửa sổ ba tôi đều trồng mai. Để mỗi độ xuân về “mở cửa nào ra, má con cũng sẽ thấy hoa mai vàng nở đầy…” Ôi, ba tôi quả là một chàng trai lãng mạn! Bom đạn trong chiến tranh san bằng căn nhà đầy hoa mai vàng ngoài cửa ấy. Nhưng tình yêu hoa mai của ba tôi vẫn còn mãi. Trải qua bao biến cố chiến tranh, thời cuộc xoay vần, có những năm đầy gian truân nghèo khó, ngay cả lúc ở căn nhà thuê lụp xụp dột nát khi mới tản cư ra Đà Nẵng, mỗi năm vào dịp Tết đến, lúc nào ba tôi cũng sắm một cây mai thật to thật đẹp để chưng trong nhà. Nàng thơ của chàng vẫn được ngắm hoa mai vàng nở rộ mỗi mùa xuân. Mỗi. Mùa. Xuân. Ai đến thăm cũng trầm trồ: Mai đẹp quá! Ba tôi những lúc ấy vui lắm, chắc vì mình vẫn duy trì được và chuyền nối chút thưởng ngoạn xem hoa cho má tôi và cho đàn con 10 đứa. Sau 1975, ba tôi đem thật nhiều mai về trồng trong vườn nhà ông bà ngoại trong quê. Và trồng từng hàng mai thẳng tấp trong nhà thờ tộc Đỗ, để con cháu được thấy hoa mai vàng đầy ngõ mỗi dịp Tết về làng. Sau này khi ba má tôi đã lớn tuổi và các anh chị đều ở xa, cậu em út tôi năm nào cũng thay thế ba tôi sắm mai chưng diện nhà cho ba má. Em tôi thường nói: “nhà ba má mỗi mùa Tết đều phải có mai cho ba má vui.” Em út tôi đã duy trì truyền thống này thay gia đình từ hơn 10 năm nay. Nhất là hai năm vừa qua, sau khi má tôi mất.

Năm nay gia đình em tôi bận việc ra Đà Nẵng nên giao phó cho tôi trọng trách này. Tối 27 Tết tôi ra chợ hoa “Trên Bến Dưới Thuyền” ở bến Bình Đông. Bao nhiêu thuyền bè chất đầy hoa, đầy cây quả, ngược dòng từ miền Tây chở về Sài Gòn. Hoa quả, cây kiểng giăng đầy dọc theo con đường dài ở Quận 8 ngay trên bến sông. Nhất là hoa mai thì ôi thôi, mai đầy đường, mai khắp mọi lối đi! Tôi hoa mắt quá, không biết chọn cây nào. Tôi phải vào đứng ven bờ, nhìn ra hướng sông, thưởng ngoạn xem (thuyền) hoa một lúc lâu. Sau đó tôi quay hướng nhìn ra đường, thì may thay, phát hiện ra một cây mai cao nhất nhiều nụ nhất mà tôi thấy tối đó. Tôi vui quá chốt luôn! Cô hàng hoa còn thân mật cho địa chỉ ở Bến Tre để “khi nào qưởn cô dzề thăm dzườn nhà em hén”. Khi nhận tiền, cô cười tươi mách với tôi rằng: “cây đó bảo đảm sẽ nở tung ngay mùng một nghen!”

Mà đúng vậy! Mùng một cây mai nhà ba tôi nở bùng. Ai đi ngang, ai đến thăm cũng khen cây mai đẹp quá. Tôi cũng phục tôi, chọn được cây mai quá đẹp, vừa đúng chiều cao mái hiên nhà và bao nhiêu nụ bùng nở ngay vào ngày đầu năm. Ba tôi vui, lâu lâu đứng trong nhà nhìn ra xem, gật gù ưng ý lắm. Mỗi lần như vậy, tự nhiên tôi lại nghĩ đến bài hát “Yellow” của Coldplay. Và thấy yêu bài đó hơn bội phần. Vì tôi ích kỷ, nghĩ rằng lời bài đó dành riêng cho ba tôi. Cho tình yêu nàng thơ 70 năm của chàng bách niên giai “trẻ”. Cho tình yêu hoa mai Vàng từ cây đại thụ 100 năm của Đỗ gia. Là ba tôi đó, chàng trai lãng mạn yêu hoa mai và yêu vợ một lòng.

My father’s love for the Yellow apricot flower began a long time ago. Since his adolescent years in Huế, when he attended the Royal school of Khải Định, the fascination for the Tết flower has been ingrained in his beautiful mind. My grandparents were very poor at the time, struggling to make ends meet daily. Yet my father was quite lucky and had many opportunities to enjoy the finer things in life: sightseeing trips along the romantic Perfume river, Royal gala in King Khải Định court, many Tết flower blossoms around the city. All those opportunities were thanks to my father’s academic achievements, and mostly as courtesy of one royal court official whom my grandfather served at the time. This official adored my dad as he did not have a son of his own. The royal official often showered my dad with those finer things. I think my father’s love for the Yellow apricot flower was rooted from there and then.

Later back to his hometown of Quảng Nam, and after my father got married to my mother, his love for the Tết flower kept on blossoming. At the very first home that they built, my father had grown those yellow flowers outside all the windows. He proudly announced: “so that your mother can enjoy the beautiful Hoa Mai every spring time, when she opened the windows.” My father, such a romantic guy!

Bombing during the Viet Nam war had flattened that first house to the ground, along with those beautiful flower trees. Through many uprooted moves due to the war, despite many hardships, even in the most beat-up bamboo house he rented when the family fled to Đà Nẵng, every single Tết, my father always brought home the most beautiful Yellow apricot flower tree. Every. Single. Tết. For his bride to enjoy. For his ten children to experience the finer things in life. To this day, I always remember my father at his proudest and his happiest. It was that sacred moment, when time stood still between the old and the new year. When he looked at his flower tree in front of his house, surrounded by his bride and his children.

Since the last ten years, my youngest brother has continued the tradition to get this flower tree for my parents every new year, especially the last two years after my mother passed. He always said: Cho ba vui (For Dad’s happiness). Earlier this month, my brother tasked me with that huge mission. A few days before the New Year, I braved the heat and the crowd to wander out to the “Along the River banks, on the floating boats” flower markets. Rows and rows of yellow flowers were every where, along a busiest street by the river in District 8 of Saigon. Overwhelmed by the sights and sounds, I was suddendly very lost, not sure of which tree to pick. I then took my time looking out to the floating boats. After collecting myself, I turned around. And there it was, my father’s most beautiful Yellow apricot flower tree. It was a homecoming event, of the tree, and of myself.

I selfishly think that the lyrics of the song “Yellow”, by the band Coldplay, were written for my father. For the deep love of his bride of 70 years. For his 100 years of love of Hoa Mai Vàng. From one evergreen mind to another ever-blossoming Yellow flower.

“So then I took my turn

Oh, what a thing to have done

And it was all yellow

Your skin, oh yeah, your skin and bones

Turn into something beautiful

And you know, you know I love you so

You know I love you so

I swam across

I jumped across for you

Oh, what a thing to do

‘Cause you were all yellow”

From the lyrics of Yellow, by Coldplay.

Đỗ Thanh Vịnh, Mùng 2 Xuân Giáp Thìn.

Feb 11, 2024.