Cưỡi Trâu

Ba tháng hè tôi ở làng An Thành cách Huế độ 7,8 cây số. Làng rất là trù phú, có hãng nấu rượu trắng của Tây. Tây độc quyền thuốc phiện, muối, rượu. Dân làng ngoài việc đồng áng vườn tược lại có thêm nghề nuôi heo. Sẵn có bả hẻm bả nếp do hãng rượu bán ra. Dân làng mua về trộn rau cám, cây chuối xắt mỏng nấu nồi cháo heo. Heo được bổ béo nên mau lớn, thịt ngon ít mỡ. Vì vậy Huế có tiếng rượu đế An Thành và thịt heo. Được ba má cho phép, tôi theo ông sui đi xe lửa ra Huế. Sở dĩ gọi sui là vầy: cha mẹ đã qua đời, ba tôi chỉ còn lại hai anh em. Ba má tôi ở Đà Nẵng, cô tôi và chồng ở Sông Cầu, Phú Yên. Chồng của cô tôi là con một của ông bà sui. Quyền huynh thế phụ là vậy. Ông bà sui nổi tiếng giàu có nhất làng. Phú nông địa chủ mà. Ông bà sui thương tôi, quí như cháu nội ruột.

Tôi nhập bọn với đám chăn trâu, ngày ngày dan nắng ra cánh đồng khô, ruộng đã được gặt hái. Tôi thong dong ngồi trên lưng trâu y như mục đồng. Có khi bầy trâu được lùa lên mấy cái gò đất cho ăn cỏ. Mồ mã chôn dày đặc trên những gò đất đó. Con cháu người chết thường đem bình vôi và cây chìa vôi ra đặt bên mộ. Tôi rất nghịch ngợm, hay đái đầy các bình vôi. Chẳng hề lo sợ kiêng nể ai hết. Ông bà sui đã già lại giàu có nhưng chưa có mụn cháu nội nào nên tôi rất được thương cưng. Thỉnh thoảng bà sui còn luộc trứng ngỗng cho tôi ăn. Một hôm tôi ngã bịnh, người lờ khờ. Ông sui sợ quá phải dắt tôi lên xe lửa trở lại Đà Nẵng. Ông nói vì thằng nhỏ đái vô các bình vôi nên mới bị người khuất mặt quở phạt đó. Tôi bị đau thương hàn rụng không còn sợi tóc. Đêm đêm cứ khoảng 11 giờ, ba tôi khăn áo chỉnh tề ra một ngả ba vắng vẻ. Đầu ba tôi đội cái mâm có đặt tờ sớ giấy tiền vàng bạc, muối sống, gạo nếp nổ nhuộm màu trắng đỏ. Có người ở đi theo đặt cái ghế đẩu xuống đất. Mâm nhang đèn tờ sớ, vàng mã đặt trên cái ghế. Cúng sao mà. Miệng ba tôi van vái, cúi lạy đến khi đèn tàn nhang tắt mới về. Niên học năm đó tôi phải bỏ học, lành bịnh mới trở lại trường. Ngài hiệu trưởng buộc lòng phải làm lại khai sanh hạ tôi xuống một tuổi. 1929 trở thành 1930 là vậy đó.

Tha mạng,

Cao Ngọc Huỳnh

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *